Als anatomische verschijning was de clitoris reeds bekend bij de oude Grieken, Perzen en Arabieren, maar het was de Italiaanse anatoom Realdo Colombo die in de 16e eeuw het verband legde tussen dat kleine orgaantje in de vulva en de seksuele beleving van vrouwen.
Daar wilde hij graag een persoonlijk stempel op drukken.
“Als het toegestaan is je eigen ontdekkingen een naam te geven, dan zou ik deze ontdekking ‘Liefde’ of ‘Venus Verlichting’ noemen. Ronduit verbazingwekkend dat zoveel van mijn roemruchte voorgangers dit bijzondere object niet hebben kunnen ontdekken”.
Het werd clitoris, in het Nederlands weleens vertaald met kittelaar, gevormd naar het Griekse kleitorís, wat volgens sommigen een afleiding van kleís ‘grendel, sleutel; tongpunt van een gesp’. Anderen verklaren het uit een latere afleiding van het werkwoord kleíein ‘sluiten’. En volgens weer andere etymologen betekent het ‘heuveltje’ en is het een verkleinwoord van kleítōr .
Dat de clitoris was gevonden, anatomisch officieel een plek kreeg en een benaming, betekende niet dat het woord toen in de mond werd genomen, laat staan dat het belang ervan voor vrouwen werd gezien.
Hij moest eraf,meende zelfs de Belgische anatoom Andreas Vesalius (1514-1564). Normale vrouwen hoorden volgens hem geen clitoris te hebben. Vrouwen met een clitoris, zo meende hij, waren hermafrodiet. En volgens de Franse anatoom Charles Estienne (1504-1564) was het zichtbare deel van de clitoris een soort tong aan het uiteinde van de blaas. Het was iets om mee te plassen.
Het duurde honderden jaren tot aan de seksuele revolutie in de jaren ’60 van de vorige eeuw dat de vrouwelijke seksbeleving überhaupt aan bod kwam.
Misschien wel de beroemdste woorden over de clitoris werden echter al in de 17e eeuw geschreven, door Reinier de Graaf, een anatoom gespecialiseerd in de voortplanting. Naar hem zijn ook de ‘Graafse follikels’ genoemd, het blaasje waar de maandelijkse eicel van een vrouw zich in hult.
Over de clitoris schreef deze Reinier de Graaf: “Vrouwen onderwerpen zich aan de slopende 9 maanden van zwangerschap, gevolgd door de pijnlijke en soms fatale bevalling, en dat dan weer gevolgd door jaren van ergernis en onzekerheid met het opvoeden van je kinderen. Geen vrouw zou dit nog uit vrije wil doen als zij niet gezegend was met dit kleine deel van haar genitaliën, dat zo’n sterke gevoeligheid voor plezier en passie kent.”
In de baarmoeder ontwikkelt een vrouwelijk embryo de clitoris uit hetzelfde weefsel waaruit een mannelijk embryo de penis ontwikkelt. Door de invloed van testosteron vormt zich uit dit weefsel bij een man de penis. Het zichtbare gedeelte van de clitoris (bij de man overeenkomend met de eikel) is bedekt door een stukje huid, dat overeenkomt met de voorhuid bij een man.
Sinds het baanbrekende onderzoek van de Australische urologe Helen O’Connell in 1998 weten we dat wat we de clitoris noemen, in feite maar een onderdeel van de hele clitoris is, namelijk de glans, of het eikeltje, vergelijkbaar met de eikel van de penis.
Het grootste deel van de clitoris bevindt zich ‘onderhuids’, is ruim 10x groter dan de glans, en zwelt tijdens seksuele opwinding op tot een waar opgewonden standje. Net als de penis. Het is daarom onmogelijk je ook maar enige vorm van vrouwelijke seksuele stimulatie voor te stellen waarin de clitoris geen rol speelt.
Lees ook:Ode aan de clitoris: het topje van de vrouwen-vulkaan
Lees ook:De clitoris in de spotlights: het epicentrum van de vrouwelijke seksualiteit
Lees ook:Een vaginaal orgasme bestaat eigenlijk niet
Lees ook:Elke penis begon z’n carrière als clitoris
Lees ook:Bodybuildster slikt hormonen: clitoris wordt penis